KẾT NỐI SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ NẤM SHIITAKE TƯƠI SẠCH 100%

HỖ TRỢ SINH KẾ BỀN VỮNG CHO ĐỒNG BÀO
KHU VỰC DỰ ÁN JICA-SNRM, LÂM ĐỒNG

Nấm Shiitake bản địa là một món quà quý giá mà mẹ thiên nhiên đã ban tặng cho khu sinh quyển Lang Biang.

Trong một chuyến thu mẫu vào mùa mưa năm 2008, trên con đường dẫn lên đỉnh Lang Biang, đỉnh núi cao nhất trong khu dự trữ sinh quyển Lang Biang, Tiến Sĩ Trương Bình Nguyên và các cộng sự đã có cơ duyên đã phát hiện ra một món tuyệt vời nhất mà thiên nhiên ban tặng cho vùng này: loài nấm Shiitake bản địa đã sinh sôi và phát triển hoàn hảo để thích nghi với điều kiện khí hậu của địa phương.

Thông qua một loạt các nghiên cứu, các nhà khoa học đã xác định được loài, đặc điểm và nhân giống thành công nấm Shiitake địa phương. Sau đó, các phương pháp nhân giống đã được áp dụng cho sản xuất hàng loạt để đáp ứng nhu cầu của thị trường cao cấp.

Với câu chuyện về nguồn gốc bản địa, nấm Shiitake vùng Lang Biang đã được lựa chọn là sản phẩm đặc trưng để phát triển sinh kế bền vững, thân thiện môi trường cho nông dân dân tộc thiểu số thuộc khu vực mục tiêu của dự án Quản lý tài nguyên thiên nhiên bền vững JICA-SNRM. Sự thành công của mô hình là kết quả của mối quan hệ hợp tác chặt chẽ giữa 3 bên:, Dự án Hỗ trợ Kỹ Thuật Quản lý Tài Nguyên Thiên Nhiên Bền Vững JICA SNRM, Công ty tư nhân và các hộ nông dân tiềm năng muốn phát triển nghề trồng nấm Shiitake.

Những lợi ích cho các bên hợp tác:
– Nông dân có được một nghề mang lại thu nhập cao và ổn định, với khối lượng lao động ít, phương pháp trồng nấm hoàn toàn sạch, không hoá chất, vì thế không có tổn hại cho sức khoẻ, và không gây ô nhiễm nguồn nước trong khu vực;
– Doanhn ghiệp giảm bớt áp lực về vận hành và những rủi ro để đảm bảo việc sản xuất nấm ổn định với nông dân thông qua sự hợp tác với dự án JICA SNRM, vì dự án luôn hỗ trợ các hoạt động đào tạo, cải tiến trong quá trình trồng nấm;
– Dự Án JICA SNRM hỗ trợ nông dân địa phương nghề trồng nấm như một lựa chọn sinh kế bền vững, hiệu quả và thân thiện môi trường nhằm giảm bớt áp lực phụ thuộc lên tài nguyên thiên nhiên từ rừng.

Yếu tố then chốt cho thành công của phương pháp trồng nấm Shiitake là sự quan sát theo dõi thường xuyên và tỉ mỉ trong thao tác vận hành. Những chỉ số quan trọng bao gồm nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng quyết định năng suất và chất lượng nấm phải luôn được kiểm soát cẩn thận.

Mỗi cây nấm lớn trọn vẹn được thu hoạch là là kết quả của sự yêu thương, chăm chút và cải tiến liên tục, đó là niềm vui lan toả từ người nông dân, đến công ty, đến dự án và quan trọng hơn hết là đến người tiêu dùng.

Những ngày này, vườn quýt của ông Đặng Văn Lương thôn Hồng Phong 4, xã Chiến Thắng, huyện Bắc Sơn, Lạng Sơn luôn tất nập xe chở quýt và đoàn tham quan tại vườn. Nhờ có kỹ thuật chăm sóc vườn quýt kết hợp với chăn thả gà ta dưới gốc, gia đình ông Lương thu gần nửa tỷ/năm.

Quýt vàng Bắc Sơn là giống cây ăn quả bản địa. Cây ưa ánh sáng tán xạ, độ ẩm vừa phải, sinh trưởng tốt trong khe núi, thung lũng. Nổi tiếng bởi màu vàng của nắng, vị ngọt của núi, hương thơm của gió rừng tạo cho quýt Bắc Sơn có một hương vị đặc biệt thơm ngon được người tiêu dùng ưa chuộng. Hiện tại quýt đang bước vào giai đoạn chín nhất, từ xa xa nhìn lại đã thấy màu vàng nổi bật của những chùm quýt căng mọng sáng cả một vạt rừng.

Ông Lương cho biết: Quýt vàng là giống quýt đặc sản tại đây. Ngày xưa các cụ cho rằng giống quýt này chỉ có trồng trong lân, khe núi ở độ cao 400 – 500m thì cây mới phát triển và cho quả mỗi năm. Nhưng ông đã quyết định trồng thử trên đất ở bìa rừng, vẫn là đất rừng nhưng không phải leo lên núi đá, xe máy, ô tô vào tới nơi, dễ dàng trong khâu vận chuyển và chăm sóc. “Cây quýt vàng rất phù hợp với thổ nhưỡng ở đây, trồng quýt không khó, chỉ cần người chăm sóc áp dụng theo đúng quy trình tổng hợp từ khâu làm đất, chọn giống, ngừa bệnh, bảo đảm đủ lượng nước, phân bón cần thiết. Khi cây nuôi quả phải tưới đủ nước hàng ngày. Muốn cây tiếp tục cho năng suất cao ở các vụ sau, thu hoạch xong phải vệ sinh vườn, bón phân và cắt tỉa cành già, cành sâu bệnh để tập trung dinh dưỡng cho cây, giúp cây phục hồi” – ông Lương dãi bày.

Ông Đặng Văn Lương bên vườn quýt sai trĩu quả của gia đình.

Năm 2000 với diện tích đất gia đình có, vợ chồng ông bắt tay vào di chuyển quýt từ rừng về gần nhà trồng. Ban đầu là vài trăm gốc rồi từ đó ông mở rộng dần dần. Toàn bộ vườn nhà ông đều được bón bằng phân chuồng, rác mùn và một số loại phân hữu cơ nên vườn quýt của gia đình lúc nào lá cũng xanh mướt. Ông Lương cho rằng, quan trọng nhất trong canh tác cam, quýt là phòng bệnh và sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đúng cách. Ông thường xuyên thăm vườn, cắt tỉa cành thông thoáng, phát hiện sớm những biểu hiện của sâu bệnh để có cách chữa trị phù hợp. Để cây phát triển tốt, ông Lương sử dụng phân bón hợp lý, kết hợp phân vi sinh với phân chuồng. Khi cây cho quả rộ, ông làm hệ thống giàn đỡ để cành không bị gãy. Được chăm bón đúng cách, quýt có vị ngọt đậm, được người tiêu dùng ưu chuộng.

Có được thành quả như ngày hôm nay, vợ chồng ông cũng đã phải trải qua những khó khăn, canh tác trên đất khá cằn, đất đá có độ dốc khá lớn nên ông đã cải tạo đất đá thành đất màu mỡ. Theo kinh nghiệm nhiều năm có được ông chia sẻ: “Không nên cuốc xới dưới gốc quýt vì rễ cây ăn lên bề mặt rất dễ bị đứt, chỉ nên phát cỏ và phải giữ độ ẩm cho cây. Bởi vậy muốn phát triển vườn quýt thì phải giữ được rừng”.

Hiện tại vườn quýt nhà ông có hơn 1000 gốc cho quả. Năm nay vườn quýt nhà ông không sai đều như năm ngoái. “Năm ngoái sai nhiều, năng suất cao nên năm nay cần nuôi cây, nuôi cành. Năm nào cũng bắt nó sai quả thì quá sức quá” ông Lương dí dỏm.

Đỉnh điểm nhất gia đình ông thu được 30 tấn/vụ, khách hàng chủ yếu là thương lái quen hàng năm trong tỉnh cũng như các tỉnh Thái Nguyên, Hà Nội….Hiện tại gia đình ông đang bán 30.000/kg đối với những quả to đều và đẹp mã, còn những quả kích thước nhỏ hơn thì giá dao động từ 20.000 – 25.000/kg. Trung bình một vụ quýt gia đình ông thu 400 triệu/vụ/năm.

Ngoài ra tại vườn quýt của gia đình ông Lương còn kết hợp chăn thả giống gà bản địa. “Thả gà dưới gốc vừa để cải thiện bữa ăn gia đình, vừa có thêm thu nhập, đồng thời gà thả dưới gốc giúp xới đất làm hạn chế cỏ mọc và cung cấp phân cho cây. Nhờ vậy mỗi năm gia đình ông cũng có thêm 20 – 30 triệu từ chăn nuôi gà thả vườn.

Thấy gia đình ông Lương thành công trong việc đưa cây quýt từ lân về gần nhà trồng nhiều gia đình tại địa phương cũng học tập và hiện nay cũng có vườn quýt cho thu nhập cao mỗi năm.

Theo Chang Liễu (Dân Việt)